Την Παρασκευή 24 Μαΐου 2024 ο Αρχηγός ΓΕΕΘΑ Στρατηγός Δημήτριος Χούπης, στο πλαίσιο της επίσημης επίσκεψής του στη Ρουμανία, παραβρέθηκε ως ομιλητής στο Συνέδριο για την Ασφάλεια της Μαύρης Θάλασσας και των Βαλκανίων (Black Sea and Balkans Security Forum) που διεξήχθη στο Βουκουρέστι.
Στο υπόψη Συνέδριο αναπτύχθηκαν μεταξύ άλλων θέματα που αφορούν στη διαμορφωθείσα γεωστρατηγική κατάσταση στην ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων και του Εύξεινου Πόντου, στον εν εξελίξει πόλεμο στην Ουκρανία, καθώς και στις αναδυόμενες προκλήσεις ασφαλείας που καλούνται να αντιμετωπίσουν η Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΝΑΤΟ.
Επιπλέον ο Αρχηγός ΓΕΕΘΑ συναντήθηκε με την Πρέσβη της Ελλάδας στο Βουκουρέστι κ. Ευαγγελία Γραμματίκα, με την οποία συζήτησαν για τις διεθνείς εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή, καθώς και για τις σχέσεις των 2 χωρών.
Ακολουθεί η ομιλία του Στρατηγού Δημ. Χούπη
Κυρίες και κύριοι,
Αξιότιμοι συνάδελφοι,
Είναι μεγάλη τιμή για εμένα να συμμετέχω σήμερα ως ομιλητής στο
πλαίσιο της τελευταίας συνεδρίασης του Φόρουμ για την Ασφάλεια της
Μαύρης Θάλασσας και των Βαλκανίων• μιας καθοριστικής σημασίας
διοργάνωση, στόχος της οποίας είναι η διαβούλευση επί των
πολύπλευρων προκλήσεων ασφαλείας που ταλανίζουν την ανατολική
πτέρυγα και όχι μόνο. Καταρχάς, επιτρέψτε μου να ευχαριστήσω το New
Strategy Center, το διακεκριμένο think tank της Ρουμανίας το οποίο
επιμελώς διοργάνωσε το παρόν φόρουμ, εξασφαλίζοντας τη διεξαγωγή
ενός ενδιαφέροντος διαλόγου. Προσβλέπω στην παρουσίαση ετερόκλητων
απόψεων οι οποίες είναι πολύτιμες για τη διευκόλυνση της κατανόησης
των πιεστικών αυτών ζητημάτων.
Καταρχάς, η ανατολική πτέρυγα ενέχει στρατηγική αξία για το ΝΑΤΟ,
αφού αποτελεί μία κρίσιμη ζώνη ασφαλείας μεταξύ της Συμμαχίας και της
Ρωσίας. Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία έχει αυξήσει σημαντικά τους
προβληματισμούς ασφαλείας, αναγκάζοντας το ΝΑΤΟ και τα κράτη μέλη
του να αξιολογήσουν εκ νέου και να ενισχύσουν τις αμυντικές τους θέσεις
και δυνατότητες. Η νέα αμυντική θέση που συμφωνήθηκε στη Σύνοδο
Κορυφής της Μαδρίτης και εμπεδώθηκε πέρσι στη Σύνοδο Κορυφής του
Βίλνιους συνιστά απόδειξη της συλλογικής μας δέσμευσης κι ενότητας για
την ενίσχυση της ασφάλειάς μας.
Η εισβολή στην Ουκρανία δεν επενεργεί μόνο ως καταλύτης για την
αμυντική πολιτική του ΝΑΤΟ στην ανατολική πτέρυγα, αλλά ανέδειξε
ευκαιρίες ενίσχυσης της Συμμαχίας μας. Επιτρέψτε μου να υπογραμμίσω
ορισμένες σημαντικές όψεις που ανέκυψαν στον απόηχο του πολέμου
στην Ουκρανία.
Αρχικά, η προσχώρηση της Φιλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ
συνιστά μνημειώδη αλλαγή. Πριν από το 2022, αμφότερα τα κράτη
τηρούσαν επιφυλακτική στάση έναντι της ένταξης στο ΝΑΤΟ, ευνοώντας
την ισχυρή συνεργασία έναντι της επίσημης συμμαχικής σχέσης. Η ταχεία
προσχώρησή τους ενίσχυσε το ΝΑΤΟ με τις ισχυρές τους στρατιωτικές
δυνατότητες, ιδιαίτερα στα βορειο-ανατολικά, ενδυναμώνοντας τη
συλλογική μας αμυντική θέση έναντι της ρωσικής επιρροής στην περιοχή.
Κατά δεύτερον, η ρωσική εισβολή επίσπευσε την εφαρμογή της
αρχικώς συμφωνηθείσας το 2020 νατοϊκής Ιδέας Ενεργείας περί
Αποτροπής και Άμυνας. Η εν λόγω στρατηγική μετατόπιση εξετάζει ήδη
ταυτοποιηθέντα κενά των ημέτερων δυνάμεων, σχεδίων και δομών
διοίκησης. Αναγνωρίζοντας την άμεση ανάγκη, η Ελλάδα και φυσικά το
σύνολο των συμμαχικών κρατών συμβάλλουν ενεργά σε αυτές τις
προσπάθειες, υπογραμμίζοντας τη σημασία της εθνικής δέσμευσης και της
κατανομής των πόρων. Επιπροσθέτως, οι Σύμμαχοι έλαβαν γενναίες
αποφάσεις και προέβησαν σε αύξηση των αμυντικών δαπανών. Αυτή η
συλλογική αποφασιστικότητα εγκαινίασε μία νέα εποχή για τη στρατιωτική
αναδιοργάνωση του ΝΑΤΟ, διασφαλίζοντας την ετοιμότητα και τη
δυνατότητα απόκρισής μας, την ανθεκτικότητα και τη διαλειτουργικότητά
μας.
Καθώς διερχόμαστε τις εν θέματι αλλαγές, είναι προφανές ότι η Ρωσία
θα αναδειχθεί και ενεργήσει ως μία ακόμα μεγαλύτερη απειλή μετά τον
Φεβρουάριο του 2022. Εντούτοις, είμαι βέβαιος για τον πολυδιάστατο και
σφαιρικό (360 0 ) μετασχηματισμό του ΝΑΤΟ προς μία πιο δραστήρια
Συμμαχία παγκόσμιου προσανατολισμού, ενισχύοντας έτσι την ιστορική
μας φήμη και τη στρατιωτική μας παρουσία.
Σύμφωνα με τον Στρατηγό Bradley, πρώτο Αρχηγό του Γενικού
Επιτελείου Ενόπλων Δυνάμεων των ΗΠΑ (Joint Chiefs of Staff of the
United States Armed Forces): «Οι ερασιτέχνες μιλούν για στρατηγική, ενώ
οι επαγγελματίες μιλούν για ΔΜ». Αυτή η πληροφορία υπογραμμίζει την
κρίσιμη σημασία της ΔΜ και των ενισχύσεων, ιδιαίτερα στην Περιοχή
Ευθύνης του SACEUR και πιο συγκεκριμένα, στην ανατολική πτέρυγα. Η
διασφάλιση αποτελεσματικής στρατιωτικής κινητικότητας και ασφαλών
-3-
δρομολογίων για τη μετακίνηση δυνάμεων, όπως μέσω του χερσαίου
διαδρόμου της Αλεξανδρούπολης, καθίσταται κρίσιμης σημασίας στοιχείο.
Επομένως, η επιτευχθείσα συνεργασία μεταξύ των συμμαχικών κρατών
όπως η Ρουμανία, η Βουλγαρία και η Ελλάδα με την κρίσιμη υποστήριξη
έτερων κρατών για την ενίσχυση των εν λόγω δικτύων ΔΜ και την
υποστήριξη της επέκτασης της συμμαχικής αλυσίδας εφοδιασμού
καυσίμων μέσω της Αλεξανδρούπολης αποτελεί το πιο χαρακτηριστικό
παράδειγμα της συλλογικής μας ανθεκτικότητας κι επιχειρησιακής
ετοιμότητας.
Πέραν της ανατολικής πτέρυγας, θα πρέπει, επίσης, να
αντιμετωπίσουμε την επιρροή της Ρωσίας στη Συρία, τη Λιβύη, τη Μέση
Ανατολή, τη Βόρεια Αφρική και την περιοχή του Σαχέλ. Η παρακολούθηση
και η κατανόηση της ρωσικής τακτικής σε αυτές τις περιοχές είναι πολύ
σημαντική τόσο για την εμπέδωση στρατηγικών συνεργασιών όσο και για
την πρόληψη κρίσεων. Η Ελλάδα έχει διαχρονικά διατηρήσει ισχυρές
σχέσεις με τα κράτη αυτών των περιοχών, συμβάλλοντας στη συνολική
μας προσέγγιση περί ασφάλειας.
Οι προκλήσεις της διάχυτης αστάθειας, της τρομοκρατίας και των
αναθεωρητικών φιλοδοξιών, ιδιαίτερα από κρατικούς, αλλά και μη
κρατικούς παράγοντες, απαιτούν την προσοχή μας. Ενώ το ΝΑΤΟ έχει
ενισχύσει την ανατολική του πτέρυγα, η αντιμετώπιση των εκ του νότου
προερχομένων απειλών παραμένει μία κρίσιμη και συνεχής προσπάθεια.
Κρίνεται, λοιπόν, απαραίτητη μία συνεπής και σφαιρική (360 0 ) απόκριση. Η
προσέγγιση αυτή θα αναγνωρίζει τη διασύνδεση μεταξύ απειλών σε
διαφορετικές περιοχές και θα συνεπάγεται μία γενικευμένη αξιολόγηση του
περιβάλλοντος ασφαλείας, την ανάπτυξη συγκεκριμένων στρατηγικών για
έκαστη περιοχή και τον συντονισμό των προσπαθειών μας για τη
διασφάλιση μίας ενοποιημένης απόκρισης.
Στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική, εμμένουσες κρίσεις,
υφιστάμενες συρράξεις, καθώς και οι εμφύλιοι στη Συρία, τη Λιβύη και την
Υεμένη υπογραμμίζουν την ανάγκη για μία εξισορροπημένη προσέγγιση,
προληπτικού χαρακτήρα από πλευράς ΝΑΤΟ. Μας προκαλεί ιδιαίτερη
ανησυχία η εξάπλωση της τρομοκρατίας, η διακίνηση όπλων και ο
-4-
αντίκτυπος των εν λόγω συρράξεων επί της περιφερειακής σταθερότητας.
Η έγκαιρη αντιμετώπιση των κρίσεων αυτών δύναται να μετριάσει τις
επιπτώσεις τους επί της παράτυπης μετανάστευσης, της τρομοκρατίας και
της περιφερειακής σταθερότητας.
Η ολιστική απόκριση έναντι αυτών των προκλήσεων ασφαλείας
απαιτεί την προώθηση της συνοχής, της αλληλεγγύης και του σεβασμού
στους κόλπους της Συμμαχίας. Η ισχύς μας εδράζεται στην ενότητα, στον
κοινό στόχο και στη δίκαιη κατανομή των βαρών. Ο σεβασμός του
Διεθνούς Δικαίου και των θεμελιωδών αρχών και αξιών του ΝΑΤΟ, όπως
αυτά επιβεβαιώνονται εκ νέου στη Στρατηγική Ιδέα Ενεργείας του 2022,
αποτελεί βασικό στοιχείο για τη διατήρηση της αξιοπιστίας και της
αποτελεσματικότητάς μας.
Για τη βελτίωση του στρατηγικού μας μηνύματος στη δημόσια σφαίρα,
το ΝΑΤΟ θα πρέπει να αντιμετωπίσει νέους τομείς προβληματισμού όπως
η παράτυπη μετανάστευση και η εμπορία ανθρώπων, παρουσιάζοντας τις
αξίες μας στα κράτη μέλη και στους πολίτες αυτών. Επιπλέον, η
ενισχυμένη συνεργασία με την ΕΕ δύναται να μεγιστοποιήσει την
αποτελεσματικότητα των πόρων και να αποτρέψει την αλληλοεπικάλυψη,
επενδύοντας στα ισχυρά σημεία αμφότερων των οργανισμών.
Εν κατακλείδι, λαμβάνοντας υπόψη τον χώρο ασφαλείας της
Συμμαχίας εν γένει, το ΝΑΤΟ οφείλει να διατηρεί μία ισορροπημένη
πολιτική επί των προερχομένων εξ Ανατολών και Νότου απειλών.
Αναμφίβολα, εξασφαλίζουμε τη διαρκή σταθερότητα και ασφάλεια των
κρατών μελών, αντιμετωπίζοντας όλες τις προκλήσεις χάρη σε ένα ενιαίο
μέτωπο. Το ΝΑΤΟ έχει ήδη αποφασίσει να είναι προσανατολισμένο στην
κατεύθυνση της χάραξης στρατηγικής και όχι της αντιμετώπισης κρίσεων.
Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας. Τελώ εν αναμονή των
συζητήσεών μας και της γνώσης που θα προκύψει εξ αυτών.