Γράφει ο Συνταγματάρχης (ΤΘ) Γεώργιος Κυλινδρής, Γενικός Γραμματέας ΣΑΣΜΥ , Τελειόφοιτος του Τμήματος Χωροταξίας, Πολεοδομίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας
Οι αυξανόμενες τιμές των ακινήτων στην Ελλάδα καθιστούν την απόκτηση ή ενοικίαση κατοικίας εξαιρετικά δύσκολη για την πλειονότητα των Ελλήνων, με τις οικογένειες των Στρατιωτικών να πλήττονται ιδιαίτερα. Το πρόβλημα δεν περιορίζεται στα μεγάλα αστικά κέντρα, αλλά έχει εξαπλωθεί σε ολόκληρη τη χώρα. Παράλληλα, οι προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την στέγαση μάλλον δεν έχουν αξιοποιηθεί επαρκώς, με αποτέλεσμα η χώρα μας δείχνει να αποκλίνει από τους ευρωπαϊκούς στόχους και να μην αξιοποιεί πλήρως τα διαθέσιμα κοινοτικά κονδύλια.
Η Ζοφερή Πραγματικότητα των Τιμών
Η στεγαστική κρίση, που ξεκίνησε σταδιακά μετά την οικονομική κρίση, έχει πλέον λάβει δραματικές διαστάσεις. Σύμφωνα με έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος, σχεδόν το 1/3 των νοικοκυριών στις αστικές περιοχές δαπανά πάνω από το 40% του εισοδήματός του για στέγαση, ενώ για τα χαμηλότερα εισοδήματα το ποσοστό αυτό μπορεί να ξεπεράσει το 60% μόνο για ενοίκιο. Η κατάσταση είναι ιδιαίτερα έντονη σε πόλεις όπως η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη, όπου οι τιμές των ενοικίων και των πωλήσεων έχουν εκτοξευθεί. Ενδεικτικά, σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, τα ενοίκια αυξήθηκαν κατά 9,9% τον Φεβρουάριο σε ετήσια βάση. Για παράδειγμα, σε περιοχές της Αθήνας όπως το Περιστέρι, ένα διαμέρισμα που το 2024 κόστιζε 520€, σήμερα μπορεί να φτάσει τα 630-700€. Παρόμοια εικόνα παρατηρείται και στη Θεσσαλονίκη, όπου ένα διαμέρισμα 85 τ.μ. στην Παπάφη αγγίζει τα 700€, ενώ ένα 120 τ.μ. στην Ανάληψη ξεπερνά τα 1.150€.
Η κρίση δεν περιορίζεται στα μεγάλα κέντρα, αλλά έχει επεκταθεί και σε άλλες πόλεις, όπως η Λάρισα, η Αλεξανδρούπολη και η Ρόδος. Στη Λάρισα, το ενοίκιο ενός διαμερίσματος 70 τ.μ. κυμαίνεται μεταξύ 450-550€, ενώ στη Ρόδο, η έντονη τουριστική ζήτηση έχει εκτοξεύσει τις τιμές σε δυσθεώρητα ύψη, με ένα μικρό διαμέρισμα 20 τ.μ. να ενοικιάζεται στα 550€ τον μήνα.
Η Στεγαστική Κρίση: Ένας Γολγοθάς για τους Στρατιωτικούς
Οι παραπάνω αριθμοί αποκαλύπτουν μια ιδιαίτερα δύσκολη πραγματικότητα για τα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων. Οι συχνές μεταθέσεις τους αναγκάζουν να αλλάζουν διαρκώς πόλη διαμονής, όπου αντιμετωπίζουν τιμές που αδυνατούν να καλύψουν.
Ένας Αρχιλοχίας με μισθό 1.150€ και δύο παιδιά, μπορεί να δαπανά έως και το 68% του εισοδήματός του για να ενοικιάσει ένα σπίτι στην Αθήνα . Ακόμη και ένας Αντισυνταγματάρχης με μισθό 1.650€ αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα, καθώς το ποσοστό του μισθού του που διατίθεται για τη στέγαση είναι δυσανάλογα μεγάλο κοντά στο 40-50% του μισθού του.
Η κατάσταση αυτή δεν είναι απλώς οικονομική, αλλά επηρεάζει την ψυχολογία, την απόδοση και την οικογενειακή ισορροπία των στελεχών. Οι σύζυγοι δυσκολεύονται να βρουν εργασία λόγω των συχνών μετακινήσεων, επιβαρύνοντας ακόμα περισσότερο τον οικογενειακό προϋπολογισμό.
Οι Προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής: Μια Χαμένη Ευκαιρία;
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων (EMPL) έχει αναγνωρίσει το πρόβλημα και έχει προτείνει μια ολοκληρωμένη στρατηγική για την αντιμετώπισή του, με στόχο την εξάλειψη της αστεγίας έως το 2030. Όπως φαίνεται και στο συνημμένο έγγραφο, οι βασικές προτάσεις της Επιτροπής είναι:
Στέγαση ως κοινωνικό δικαίωμα: Η στέγαση πρέπει να αντιμετωπίζεται ως θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα και όχι ως εμπόρευμα.
Επενδύσεις με κοινωνικό πρόσημο: Απαιτείται η κατεύθυνση των ευρωπαϊκών επενδύσεων προς την κοινωνική και δημόσια στέγαση, αξιοποιώντας εργαλεία όπως το InvestEU και το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Στήριξη των τοπικών αρχών: Οι τοπικές και περιφερειακές αρχές πρέπει να ενισχυθούν με κατάλληλα χρηματοδοτικά εργαλεία για να προσφέρουν οικονομικά προσιτή στέγη.
Αξιοποίηση εγκαταλελειμμένων κατοικιών: Η αποκατάσταση και αξιοποίηση υφιστάμενων, κλειστών κατοικιών πρέπει να αποτελέσει προτεραιότητα έναντι της νέας δόμησης.
Η Ελλάδα, ωστόσο, δεν φαίνεται να ακολουθεί με συνέπεια αυτές τις κατευθύνσεις. Η προσφορά νέων κατοικιών είναι περιορισμένη, οι επενδύσεις υστερούν σε σχέση με την περίοδο 2006-2008 όπου και τότε τα ακίνητα είχαν πάρει την ανηφόρα, ενώ τα κυβερνητικά μέτρα όπως το “Σπίτι μου II” αν και σημαντικά, ενισχύουν κυρίως τη ζήτηση, χωρίς να αντιμετωπίζουν τη ρίζα του προβλήματος αφού οι τιμές συνεχώς αυξάνονται.
Το εφάπαξ βοήθημα με το οποίο οι στρατιωτικοί παλιότερα αγόραζαν ένα σπίτι για να εγκατασταθούν μόνιμα , μετά την ολοκλήρωση της στρατιωτικής τους καριέρας πλέον σε πολλές περιπτώσεις αρκεί μόνο για μια καλή προκαταβολή.
Το Μεγάλο Ερώτημα.
Γιατί η χώρα μας δείχνει να αποκλίνει από τους ευρωπαϊκούς στόχους; Γιατί δεν αξιοποιούμε σωστά τα κοινοτικά κονδύλια για την ανάπτυξη προγραμμάτων στέγασης;
Η αντιμετώπιση της στεγαστικής κρίσης για τις Ένοπλες Δυνάμεις δεν είναι απλώς ένα οικονομικό ζήτημα, αλλά ζήτημα εθνικής ασφάλειας και κοινωνικής δικαιοσύνης. Απαιτείται μια άμεση και ολοκληρωμένη κρατική παρέμβαση, αξιοποιώντας και τα ευρωπαϊκά κονδύλια, ενισχύοντας το στεγαστικό αποθεματικό για τους στρατιωτικούς ενισχύοντας ταυτόχρονα και τις δομές στήριξης για τις οικογένειες των στρατιωτικών (όπως οι βρεφονηπιακοί σταθμοί κοντά στις μονάδες , για ενίσχυση της δυνατότητας εργασίας και της/του συζύγου) και εφαρμόζοντας τις προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη δημιουργία οικονομικής και προσιτής στέγης.
Η αξιοπρεπής στέγαση είναι θεμελιώδες δικαίωμα για όλους, πόσο μάλλον για τους ανθρώπους που θυσιάζουν τη ζωή τους για την υπεράσπιση της πατρίδας μας.
Πηγές:
- https://www.ertnews.gr/eidiseis/oikonomia/elladaoikonomia/ekthesi-tpe-i-ellada-antimetopi-me-mia-oloena-pio-vathia-stegastiki-krisi/
- https://www.ot.gr/2025/03/23/oikonomia/akinita-se-7-xronia-i-gouva-egine-xalandri-non-stop-oi-ayksiseis-sta-neodmita-spitia/
- https://www.bankofgreece.gr/enimerosi/grafeio-typoy/anazhthsh-enhmerwsewn/enhmerwseis?announcement=48bc513a-34e4-43f5-a216-3fe06c25b501
- https://www.kathimerini.gr/economy/563582317/oi-10-aities-tis-stegastikis-krisis/
- https://www.europarl.europa.eu/doceo/document/EMPL-AL-700422_EL.pdf
